Siberisch Lariks

SIBERISCHE LARIKS

Zoals de naam reeds verhuld: Lariks van achter de Oeral. Het Siberisch Lariks is lichtgeel tot zalmroze gekleurd en onderscheidt zich hierdoor van het Europese Lariks. Door het overwegend koudere klimaat is de groeisnelheid gering en de homogeniteit beter; deze factoren zorgen voor een goede duurzaamheid. Midden-en Oost-Siberië, waar 56% van de 215 miljoen hectaren bos oppervlakte uit lariks bestaat. In Rusland blijkt lariks de meest verspreide naaldhoutsoort te zijn.Het hout wordt in de winter geveld en vaak gedroogd in open lucht.

Volumieke massa: 665 (620-725) kg/m3 bij een vochtgehalte van 12% m/m.

Siberisch lariks is een naaldhoutsoort met een hoge natuurlijke duurzaamheid. Het is een harde en zware houtsoort met een fraaie kleur en structuur. Werd vroeger de soort in ons land onder andere gebruikt in de tuin-, glastuin-, water-, scheeps-, molen- en mijnbouw, tegenwoordig vindt zij onder meer toepassing in vloeren, kozijnen, trappen, gevelbekleding en natuurlijk als tuinhout. In alle gevallen vormden en vormen de specifieke eigenschappen als duurzaamheid en sterkte de invalshoek.

De natuurlijke duurzaamheid staat een onbehandelde buitentoepassing toe. Waardoor het lariks na verloop van tijd vergrijst. Ook dekkende afwerkingen en de toepassing van lijnolie en beits komen veel voor.

Volumieke massa: 665 (620-725) kg/m3 bij een vochtgehalte van 12% m/m.

Siberisch lariks is een naaldhoutsoort met een hoge natuurlijke duurzaamheid. Het is een harde en zware houtsoort met een fraaie kleur en structuur. Werd vroeger de soort in ons land onder andere gebruikt in de tuin-, glastuin-, water-, scheeps-, molen- en mijnbouw, tegenwoordig vindt zij onder meer toepassing in vloeren, kozijnen, trappen, gevelbekleding en natuurlijk als tuinhout. In alle gevallen vormden en vormen de specifieke eigenschappen als duurzaamheid en sterkte de invalshoek.

De natuurlijke duurzaamheid staat een onbehandelde buitentoepassing toe. Waardoor het lariks na verloop van tijd vergrijst. Ook dekkende afwerkingen en de toepassing van lijnolie en beits komen veel voor.

Gezien het enorme groeigebied zijn de hoogte en de diameter van de boom sterk gebonden aan de groeiplaats De hoogte varieert van 30 tot 40 meter en de diameter van 30 tot 50 cm, maar de doorsnede kan oplopen tot wel 100 cm. De stam kent twee opvallende kenmerken. Het verloop in de stam is vrij groot: omdat de boom tijdens het groeien snel in omvang afneemt, is de diameter onder aan de stam veel groter dan op de plaats waar de takvorming begint en de zogenaamde sabelvoet. Dit is een van de windrichting afgebogen krom ondereind, waardoor de vorm van de stam op een sabel lijkt. De meest typerende eigenschap van de soort is natuurlijk dat zij als enige naaldhoutsoort in de winter haar naalden verliest.

Lariks is een harshoudende houtsoort waarvan het kernhout kleurvariaties vertoont van geelbruin, roseachtig tot roodachtig bruin. Het spint is duidelijk van de kern te onderscheiden en is geelachtig tot vuilwit van kleur. Lariks verkernt snel, waardoor het spint smal is, meestal niet meer dan 2-3 cm. De groeiringen zijn duidelijk te onderscheiden; elke zone bevat licht gekleurd vroeghout en donker laathout. Dit leidt tot een uitgesproken vlamtekening op het dosse vlak en een duidelijke streeptekening op het kwartierse vlak. De draad is recht en de nerf matig fijn. Bij excentrische groei kan er sprake zijn van drukhout. Hierdoor kan het hout wat meer trekken. Rechtdradig lariks werkt nauwelijks en is zeer stabiel.

KWALITEITEN EN MATEN

NEN 5466 maakt deel uit van een serie normen met betrekking op de kwaliteitseisen van hout. Bij lariks praten we over NEN 5466, Kwaliteitseisen voor Hout; KVH 2010.

Deze norm geeft vier basiskwaliteiten voor Siberisch lariks A, B, C en D. Een probleem schuilt in het feit dat de kwaliteitsnormen in de oorspronglanden, de zogenaamde GOST normering, slechts ten dele aansluiten op de normen die in ons land zijn voorgeschreven. Veelal betekent dit dat het hout zal moeten worden nagesorteerd om volgens deze eisen te leveren. Een van de grote nadelen van de GOST normering is dat deze door Russische zagerijen niet altijd even strikt toegepast worden.

Siberisch lariks wordt in Nederland hoofdzakelijk ingevoerd als bekantrecht hout. De lengte loopt uiteen van 2,10 tot 6,00 meter. De breedte varieert van 100 tot 275 mm en de dikte van 19 tot 75 mm. Het hout wordt overwegend aangeboden in ISO-maten. Indien niet voorradig zijn sommige maten leverbaar door middel van herzagen.

DUURZAAMHEID

Siberisch lariks is een van de zwaarste naaldhoutsoorten. De volumieke massa varieert al naar gelang van het groeigebied. Het Siberisch lariks heeft versgezaagd een gewicht van 900 – 1100 kg/m3. Bij 12% vochtgehalte een gewicht van ca. 665 kg/m3. Op taxus na kan lariks als de beste en duurzaamste naaldhoutsoort worden beschouwd. Door de combinatie van hars, een hoog percentage kernhout (het stamgedeelte van een rijpe lariks bestaat voor 70 – 80 % uit kernhout) en de dichtheid van het hout is Siberisch lariks weinig gevoelig voor aantasting door blauwschimmel, zuren en insecten. Siberisch lariks heeft duurzaamheidklasse III, waarbij men het kernhout zelfs een hogere duurzaamheid toedicht. Siberisch lariks is een moeilijk te impregneren houtsoort.

 

DROGEN

De meeste lariks producerende zagerijen beschikken nog nauwelijks over droogcapaciteit. Het hout wordt op lat aan de lucht gedroogd of versgezaagd vervoerd en hier ten lande gedroogd tot een percentage van 18 a 21%. Voor vele toepassingen is dit vochtgehalte voldoende. Voor enkele specifieke, hoogwaardige toepassingen moet men het hout verder drogen tot het vereiste vochtpercentage. Hierbij is het aan te bevelen het hout kunstmatig te drogen tot het voor de toepassing benodigde vochtgehalte en dus niet tot een globaal, gemiddeld percentage. Teneinde de juiste stabiliteit te bereiken, moet men lariks zo’n 1 tot 2% verder drogen dan andere naaldhoutsoorten. Dit voorkomt tevens harsuittreding. Men dient lariks langzaam en zorgvuldig te drogen, om zo de kans op de vorming van oppervlaktescheurtjes en het kromtrekken tot een minimum te beperken.

BEWERKEN

Deze relatief harde en harsrijke houtsoort laat zich met scherp gereedschap goed bewerken. Het hars kan zich bij het zagen en schaven aan de zaagbladen of messen hechten en zo tot een minder resultaat leiden. Regelmatig reinigen met water voorkomt dit. De kleine, harde kwasten kunnen soms stukjes uit de beitels slaan, waardoor er geen glad oppervlak ontstaat. Bewerkingen als boren, frezen en schuren leveren geen moeilijkheden op, ook het spijkeren en schroeven gaat goed. Voor splijten moet men wel oppassen, het is dus belangrijk de montageregels van Siberisch lariks toe te passen.

Bij lijmen en schilderen dient men voor goede resultaten het hout eerst te ontvetten met thinner. Alle oppervlakteafwerkingen zijn dan zonder problemen mogelijk.

 

TOEPASSINGEN

Siberisch lariks heeft door zijn prima eigenschappen een zeer goede staat van dienst. Bekend zijn toepassingen als bouwhout voor kapconstructies, afrasterpalen etc. Jarenlang werd het gebruikt voor waterwerken, damwand, steigers, spanten voor boten en molenbouw. Tegenwoordig ontstaat een steeds grotere vraag naar lariks als kozijn-, raam-, trap- en deurhout. Dit over het algemeen in geoptimaliseerde vorm dat wil zeggen gevingerlast en gelamineerd waardoor het hout veel stabieler is. Ook vindt Siberisch lariks een groeiende toepassing in vloerhout en zeker als geveltimmerwerk (rabat, bevel- en channelsiding) waar men het steeds vaker toegepast ziet.

Door haar sterkte en duurzaamheid is het uitstekend geschikt voor waterbouw-kundige toepassingen en hekwerken (geluidswering). In en om het huis leent het zich prima voor bergingen, schuttingen en rasterwerk. Groot voordeel hierbij is dat verduurzaming in tegenstelling tot de meeste andere naaldhoutsoorten niet nodig is vanwege de zeer hoge natuurlijke duurzaamheid van Siberisch lariks.

 

AFWERKEN

Siberisch lariks is over het algemeen prima af te werken. Zoals reeds genoemd is het echter verstandig lariks voor behandeling te ontvetten met thinner. Het harsgehalte kan bij de oppervlakte behandeling met olieachtige middelen en polyesterlakken voor droogproblemen zorgen. Transparante afwerksystemen laten het decoratieve houtoppervlak goed tot uiting komen. Voor dekkende afwerking kunnen dispersie-alkydhars en olieachtige middelen worden toegepast. Dit bij voorkeur in lichtere kleuren. Voor binnen toepassingen zijn kleurloze of gepigmenteerde beitsen maar ook wassoorten beschikbaar.

 

AFMETING IN VOORRAAD

 

Dikte / Breedte	75 mm	100 mm	125 mm	150 mm	200 mm	200 mm
25 mm	X	X	X	X	X	X
32 mm				X	X	X
38 mm				X
50 mm				X	X	X
63 mm			X